Pakaian Tradisional Melayu

BAJU KURUNG

• Sebelum kurun ke-20, wanita Melayu hanya memakai kain kemban sahaja.
• Tetapi, setelah kedatangan Islam, mereka mula memakai baju kurung yang lebih sopan.
• Baju kurung lazimnya diketahui sebagai sejenis baju longgar yang labuh, kadang kala hingga ke lutut dan dipadankan dengan kain panjang yang berlipat tepi. Ianya meliputi seluruh tubuh, memperlihatkan wajah dan tangan sahaja,dilihat sebagai mematuhi peraturan berpakaian Islam.
• Baju kurung boleh digandingkan dengan kain tradisional seperti songket atau batik. Kebiasaannya pakaian ini digunakan dengan kain selendang atau tudung kepala.
• Baju kurung sesuai untuk dipakai dalam majlis-majlis formal atau urusan seharian.
• Terdapat beberapa jenis baju kurung yang terdapat di Malaysia:

BAJU KURUNG CEKAK MUSANG

sumber dari sini

BAJU KURUNG PAHANG

sumber dari sini

BAJU KURUNG KEDAH

sumber dari sini

BAJU MELAYU

• Pakaian tradisional bagi kaum lelaki ialah baju Melayu.
• Baju Melayu merupakan kemeja longgar yang dipakai dengan seluar panjang.
• Pakaian ini selalunya dipadankan dengan kain samping yang diikat di bahagian pinggang dan songkok.
• Baju Melayu bagi rakyat Malaysia terbahagi kepada dua, iaitu baju Melayu potongan Teluk Belanga dan potongan Cekak Musang.
• Potongan tersebut merujuk kepada cara jahitan pada leher baju tersebut.
• Baju Melayu Teluk belanga biasanya lebih terkenal di kawasan selatan Malaysia. Potongan Teluk Belanga potongan lehernya dijahit secara sulaman.
• Potongan Cekak Musang lebih terkenal di kawasan tengah dan utara Malaysia. Potongan Cekak Musang iaitu bahagian penutup atau rumah butangnya adalah bertindan.
• Cara memakai baju juga Melayu Teluk Belanga biasanya sampin dipakai diluar baju.
• Cara memakai baju Melayu Cekak Musang ialah baju di dalam sampin.

Pakaian Tradisional Kaum Iban

PAKAIAN TRADISIONAL KAUM IBAN

Pakaian tradisional lelaki Iban
Pakaian tradisional lelaki Iban terbahagi kepada dua iaitu Kain Sirat dan Dandong. Kain Sirat dikenali juga sebagai kain cawat merupakan pakaian asas kaum Iban. Sirat dipakai dengan cara melilitnya dipinggang dan celah kelengkang. Hujung kain ini dijuntaikan dari pinggang ke hadapan dan belakang badan, mempamerkan bahagian yang berhias. Dandong pula merupakan kain selendang yang dipakai oleh lelaki Iban. Dandong lebih lebar daripada bedong. Panjang dandong tidak tetap kerana kain ini digunakan sebagai pembungkus barang-barang persembahan dalam upacara-upacara tertentu. Dandong diperbuat daripada kain yang ditenun dengan cara ikat.


Pakaian tradisonal wanita Iban
Terbahagi kepada tiga jenis iaitu Bidang, Kalambi dan Bedong. Bidang merupakan sejenis kain sarung yang sempit dan panjangnya cuma separas lutut. Baju Kaum Iban yang dipanggil kalambi pula ada dua jenis iaitu kalambi berlengan dan kalambi tanpa lengan. Wanita Iban juga memakai kain selendang yang panjang dan sempit. Kain selempang ini dikenali sebagai bedong, iaitu ia dihiasi oleh reka corak tenunan yang sangat halus.

Peta-peta Malaysia yang dihasilkan sempena Pertandingan Membina Peta Karnival Kajian Tempatan 2010

KAJIAN TEMPATAN TAHUN 4

IDENTITI KAMPUNG HALAMANKU

Sejarah atau Lagenda

Asal-usul nama Kerian.

Dalam lingkungan tahun 1800, Pegawai Residen British yang bertugas di Parit Buntar pada ketika itu telah menghadiri perbicaraan satu kes jenayah di Parit Buntar. Sewaktu pulang, beliau dan rombongannya telah menaiki kapal (wakang) menyusuri sungai untuk ke Pulau Pangkor. Dalam perjalanan tersebut, beliau telah menyebut "KIRIAN" (perkataan kiri) iaitu merujuk kepada tanah di sebelah kiri di bawah pemerintahan Sultan Perak. Perkataan "KIRIAN" telah menjadi popular dan menjadi bahan ejekan orang ramai pada ketika itu. Akhirnya ketika pihak pemerintah ingin menamakan daerah ini, perkataan "KIRIAN" telah dipilih dan diubah kepada "KERIAN".

Asal-usul nama Gerik.

Kira-kira seratus tahun dahulu, tempat sekarang yang bernama Gerik itu masih diliputi hutan belantara dan masih terletak bawah pemerintahan Raja Reman. Dalam tahun 1870, beberapa orang telah datang dari Patani mengikut Sungai Hangai, lalu meneroka hutan di kuala sungai tersebut bagi dijadikan kampung. Mereka diketuai oleh seorang tuan bernama Tok 'Ad (Tok Sa'ad).

Tidak berapa lama selepas itu, Raja Reman yang bernama Tuan Jagong datang berburu gajah di Gunung Tujuh berhampiran dengan Kuala Kenderong. Baginda mendengar cerita bahawa tidak jauh dari situ ada kampung orang terletak di tengah-tengah hutan.

Ketika Raja Reman menghampiri kampung tersebut, baginda mendengar suatu bunyi yang ganjil terbit dari perdu serumpun buluh. Baginda memerintahkan supaya dipagar keliling perdu buluh itu dengan sasak dan menyuruh orangnya menggali di situ untuk mengetahui apakah benda yang mengeluarkan bunyi yang ganjil itu.

Setelah habis digali hingga ke pangkal perdu buluh itu, maka kelihatanlah berpuluh-puluh ekor dekan sedang menggerit umbi buluh. Oleh kerana umbi buluh itu sangat keras, maka terbitlah bunyi yang berkerit-kerit apabila digerit oleh dekan-dekan itu.

Raja Reman telah menamakan tempat itu Kampung Gerit. Sebutan 'Gerit' itu telah digunakan beberapa lama dan kemudiannya sebutan dan ejaannya diubah daripada 'Gerit' menjadi 'Grik', kemudian menjadi 'Gerik' seperti yang digunakan sekarang.

dekan : sejenis haiwan seakan-akan tikus; masih boleh ditemui di hutan Belum.

Asal-usul nama Langkawi

Nama Langkawi ialah kombinasi antara "Lang" dan "Kawi". "Lang" diambil daripada perkataan bahasa Melayu iaitu helang. Pada suatu masa dahulu, Langkawi dikatakan menjadi tempat tinggal kepada sejumlah burung helang kawi. Kawi beerti merah hati, ini kerana helang mempunyai bulu merah hati dan berkepala putih. Kawi juga beerti tulisan Kawi, tulisan yang digunakan oleh masyarakat tradisi Hindu Jawa. Selain itu, Kawi juga merujuk kepada sejenis batu iaitu Batu Kawi. Batu Kawi dikatakan turut terdapat di Langkawi. Patung Helang yang terdapat di Dataran Helang jika diteliti, juga dilihat sedang berdiri diatas Batu Kawi.

"Kawi" dalam bahasa Sanskrit ialah guli, yang mana ia ditemui sebagai pertemuan bahagian Malaysia. Apabila kedua-dua perkataan digabungkan, ia membentuk perkataan "Helangkawi" yang kemudian menjadi Langkawi.

Rujukan lain dijumpai di dalam buku oleh Tun Mohamed Zahir yang bertajuk The Legends of Langkawi yang mana nama tersebut menggabungkan dua perkataan Sanskrit—"Langka" (keindahan) dan "Wi" (tidak terkira).

KAJIAN TEMPATAN TAHUN 4

Soalan Topikal - Identiti Kampug Halamanku

1. Ceritakan asal-usul nama tempat tinggal anda atau asal-usul sesuatu nama tempat yang anada
ketahui?
2. Ceritakan peristiwa bersejarah yang pernah berlaku di tempat anda?
3. Apakah peristiwa yang paling istimewa pernah berlaku di tempat anda?

KAJIAN TEMPATAN TAHUN 4

Identiti Setempat

1. Asal-usul nama tempat tinggal
2. Peristiwa bersejarah di tempat tinggal
3. Peristiwa setempat yang paling istimewa

KAJIAN TEMPATAN TAHUN 5

BAB 5 : KEGEMILANGAN MELAKA

(1) Pentadbiran – pembesar empat lipatan

1. Peranan sultan Melaka :

• Selaraskan kegiatan ekonomi Melaka
• lambang perpaduan rakyat jelata.
• Ketuai hubungan diplomatik.
• ketua agama Islam.
• ketua adat istiadat Melayu.
• Ketua angkatan tentera.
• Lantik pembesar negeri.

2. Sultan dibantu oleh pembesar berempat :

i. Bendahara

ii. Penghulu Bendahari

iii. Temenggung

iv. Laksamana

3. Peranan Bendahara :

• Penasihat sultan dalam pentadbiran
• Menteri utama.
• Ketua turus angkatan perang.
• Ketua hakim.
• Pemangku sultan

4. Peranan Penghulu Bendahari :

• Pungut hasil atau ufti
• Ketua segala bendahari.
• Ketua urusetia istana.
• Ketua segala syahbandar.

5. Peranan Temenggung :

• Ketua polis dan penjara
• Penguasa Bandar dan kota Melaka.
• Protokol istana
• Hakim di darat.

6. Peranan Laksamana :

• Ketua angkatan laut
• Pengawal peribadi sultan
• Ketua duta
• Mengetuai utusan

7. Pembesar Berempat dibantu oleh :

i. Pembesar Berlapan

ii. Pembesar Enam Belas

iii. Pembesar Tiga Puluh Dua

8. Sultan memberi kuasa kepada pembesar untuk mentadbir wilayah, sungai atau pulau.

9. Kawasan pentadbiran pembesar dikenali “Kawasan Pegangan”.

10. Kawasan Pegangan Bendahara di Muar dan Bentan.

11. Kawasan Pegangan Penghulu Bendahari di Sening Ujung dan Kampar.

12. Kawasan Pegangan Laksamana di Temasik.

13. Kawasan Pegangan Hulubalang di Sungai Raya dan Siantan.

14. Temenggung tiada Kawasan Pegangan

15. Sultan melantik pembesar jajahan dan daerah untuk memungut cukai.

16 Kawasan memungut cukai dikenali “Kawasan Pemakanan”.

17. Pembesar menghadap dan memberi ufti

(2) Pusat perdagangan

a) Kedudukan geografi

1. Di laluan Timur & Barat.

2. Kuasai Selat Melaka

3. Kapal dagang singgah dan tinggal serta dapatkan bekalan makanan dan minuman.

4. Muara Sg Melaka dalam – dapat berlabuh dengan mudah

5. Terlindung drp tiupan angin monsun Barat Daya kerana terdapatnya pulau Sumatera

6. Banjaran Titiwangsa halang tiupan angin monsun Timur Laut ke pelabuhan Melaka.

7. Pedagang Timur datang – ikut angin monsun Timur Laut.

8. Pedagang Barat datang – ikut angin monsun Barat Daya.

9. Ketika menunggu peralihan angin monsun, pedagang timur dan barat berjual beli

10. Pedagang Melaka menjadi orang tengah dalam urusan jual beli antara pedagang

11. Bentuk muka bumi Melaka berbukit-bukau menjadi panduan kepada pedagang yang belayar di Selat Melaka – awasi keselamatan Selat Melaka

b) Peranan Syahbandar

1. Pengurus pelabuhan.

2. melicinkan urusan perdagangan di Melaka.

3. uruskan pasar dan gudang.

4. Jaga keselamatan pedagang

5. Periksa alat timbang, sukat dan mata wang.

6. Hakim di pelabuhan.

7. Kuatkuasakan peraturan keluar masuk kapal.

8. Mengurus cukai.

9. 4 orang Syahbandar :

Syahbandar 1 urus pedagang dari Gujerat

Syahbandar 2 urus pedagang dari China, Champa dan Ryukyu.

Syahbandar 3 urus pedagang dari Kalingga, Pegu, Benggala dan Parsi.

Syahbandar 4 urus pedagang Jawa, Maluku, Banda, Kalimantan, Borneo, Pasai dan Filipina.

c) Peranan Laksamana dan orang laut

1. jaga keselamatan perairan Selat Melaka.

2. kawalan keselamatan oleh orang Laut.

d) Undang-undang Laut Melaka

1. Pastikan aktiviti perdagangan lancar

2. 24 fasal

peraturan dan tatatertib berniaga

hukum jenayah yang berlaku di kapal,

larangan-larangan dan tanggungjawab nakhoda, kiwi serta anak kapal.e) Kemudahan di pelabuhan1. gudang menyimpan barang2. tempat tinggal pedagang3. Syahbandar sediakan perahu, kapal jong, lancer, gajah dan pekerja4 Kemudahan membaiki kapal di pelabuhan

5. Makanan dan minuman kepada pedagang.

f) Sistem cukai & surat kebenaran berniaga

1. cukai berpatutan dan adil

2. Pedagang bayar “Panduan” (cukai rasmi) sebelum berjual beli.

3. Kadarnya berbeza – ikut tempat asal pedagang.

4. Sistem dinamakan sistem cukai berkeutamaan atau cukai mengikut tempat.

5. Pedagang dari Barat seperti India, Tanah Arab, Siam dan Pegu dikenakan cukai 6%.

6. Pedagang tinggal tetap di Melaka -cukai 3%.

7. Pedagang dari China dan Jepun tidak perlu membayar cukai – perlu bawa persembahan atau hadiah kepada sultan

8. Perlu dapatkan surat kebenaran berniaga.

9. Surat dianggap sebagai lesen

g) Penggunaan sistem mata wang

1. Matawang diperkenalkan di Melaka

• Wang logam drp timah-dipanggil calains
• mata wang emas tempatan

2. Mata wang emas, perak dan timah dari Pedir, Pasai, Kembayat & Gujerat

h) Pelabuhan entreport.

1. Pelabuhan entreport - kumpul barangan dari Kepulauan Melayu & edar barangan dari Timur & Barat ke Kepulauan Melayu.

i) Bahasa Melayu sebagai lingua franca

1. Bahasa perantaraan

2. Pedagang asing guna bahasa Melayu

3. Pelbagai jenis bahasa di Melaka

4. Menurut Tom Pires, di pelabuhan Melaka ada 84 bahasa yang berlainan

5. Bahasa Melayu sebagai lingua franca kerana mudah difahami.

(3) Kematangan hubungan luar

Hubungan Melaka dengan Pasai

1. Perkahwinan antara Sultan Melaka (Megat Iskandar Shah) dengan puteri Pasai.

2. Pertukaran pendapat ttg hukum agama

3. Melaka dan Pasai dianggap kerajaan setaraf.

4. Apabila berutus surat – guna istilah salam.

5. Melaka bantu Pasai menamatkan huru-hara

6. Melaka memperoleh bekalan lada hitam, emas dan beras dari Pasai.

Hubungan Melaka dengan Jawa

1. bentuk perdagangan .

2. Jawa membekalkan beras, bahan makanan dan rempah kepada Melaka.

Hubungan Melaka dgn negeri naungan

1. Siak & Kampar bekalkan emas kpd Melaka.

2. Melaka menakluki Kampar dan Siak – kuasai hasil perdagangan

3. Kampar dan Siak diberikan taraf naungan.

4. Apabila berutus surat kedua-dua negeri perlu menggunakan istilah sembah.

5. Ufti ke Melaka -bentuk wang atau barangan.

6. Ketika Sultan Melaka melakukan lawatan ke luar negeri, raja negeri naungan perlu mengiringi baginda. Sultan Mansor Shah melawat Majapahit, baginda diiringi oleh raja-raja Pelembang, Jambi dan Lingga.

Hubungan Melaka dengan China

1. Bermula apabila Laksamana Yin Ching melawat Melaka pada tahun 1404.

2. Hubungan perdagangan dan diplomatik.

3. Dapat pengiktirafan dan perlindungan daripada negeri China.

Hubungan Melaka dengan Siam;

1. Bermula dengan hubungan diplomatik.

2. Hantar Tun Telanai & Menteri Jana Putera ke Siam

3. Siam membekalkan kayu jati, beras dan bahan makanan ke Melaka.

Hubungan Melaka dgn Ryukyu (Jepun)

1. Bentuk perdagangan dan diplomatik.

2. Sultan Mansor Shah pernah mengirim surat kepada raja Ryukyu memberitahu tentang tingkahlaku pedagang Ryukyu yang melanggar undang-undang Melaka.

3. Raja Ryukyu membalas surat tersebut.

4. Raja Ryukyu menyanjung kedaulatan, peraturan dan undang-undang Melaka.

Hubungan Melaka dengan Gujerat

1. bentuk perdagangan

2. Pedagang Gujerat bekalkan kain

3. Rempah dari Kepulauan Melayu dibekalkan oleh Melaka.

4. Pedagang Gujerat sebarkan agama Islam ke Melaka

Hubungan Melaka dengan Tanah Arab

1. bentuk perdagangan.

2. Pedagang Arab membeli emas dan rempah dari Kepulauan Melayu melalui Melaka.

3. Mereka membeli teh dan sutera dari China yang terdapat di Melaka.

4. Pedagang China mengembangkan agama Islam di Melaka.

(4) Pusat pengembangan agama Islam

a) Kedatangan agama Islam

1. Abad ke-9, Kedah menerima agama Islam. Bukti – penemuan batu nisan di Tanjung Inggeris, Kedah.

2. Abad ke-13, agama Islam di Terengganu. Bukti – batu bersurat di Kuala Berang

3. Abad ke-15, agama Islam di Melaka apabila Megat Iskandar Shah memeluk agama Islam

b) Cara kedatangan agama Islam ke Melaka

1. Megat Iskandar Shah kahwini puteri raja Pasai yang telah memeluk agama Islam.

2. Menurut Hikayat Raja-raja Pasai dan Bustanus Salatin, Islam disebarkan ke Melaka melalui mubaligh Arab (Syeikh Abdul Aziz dari Makkah)

3. Syeikh Abdul Aziz mengislamkan Raja Sri Maharaja, pembesar dan rakyat Melaka.

4. Pedagang Islam dari Arab dan India berniaga dan berdakwah di Melaka

5. Sifat agama Islam – toleransi, adil dan rasional

c) Faktor-faktor Melaka menjadi pusat penyebaran dan pengajaran agama Islam

1. Pertemuan ulama dari Arab dan Pasai.

2. Ulama menjadi guru yang mengajar ilmu agama kepada sultan, pembesar dan rakyat

3. Pendakwah tempatan keluar dari Melaka untuk menyebarkan Islam ke tempat lain.

4. Pendakwah disediakan tempat tinggal

5. Sultan Melaka menerima baik agama Islam – diikuti oleh pembesar dan rakyat jelata

6. Sultan Mansor Shah hantar Tun Bija Wangsa ke Pasai untuk bertanyakan hal agama.

7. Sultan Muzaffar Shah wujudkan masjid, madrasah dan surau

8. Tempat pusat pengajian ilmu tasawuf.

9. Ahli tasawuf terkenal – Abdul Karim al-Jili – mengarang kitab Insan al-Kamil.

10. Istana Melaka – tempat menterjemah, menyimpan kitab agama dan perpustakaan

11. Kitab terjemahan – Hikayat Amir Hamzah dan Hikayat Muhammad Ali Hanapiah.

12. Sultan Melaka menerapkan musyawarah dalam pentadbiran.

d) Cara Melaka menyebarkan agama Islam

1. Pedagang asing di Melaka memeluk agama Islam. Apabila pulang, sebarkan Islam di tempat asal mereka.

2. Tentera upahan dari Jawa memeluk agama Islam & sebarkan Islam di tempat asal

3. Menyebarkan Islam ke wilayah jajahannya.

4. Raja negeri jajahan memeluk agama Islam

1. jamin keselamatan
2. tanda taat setia kepada sultan Melaka.

5. Mubaligh, ulama & ahli sufi sebarkan Islam ke Jawa, Kalimantan dan selatan Filipina.

6. Berdakwah secara berhemah

7. Perkahwinan politik - Perkahwinan puteri Sultan Mansor Shah dgn putera Raja Siak – agama Islam ke Siak.

8 Sultan Alauddin Riayat Shah hantar ahli agama mengajar ilmu agama kepada raja dari Pahang, Kampar dan Inderagiri.

e) Kesan kedatangan agama Islam

1. Institusi kesultanan gantikan sistem beraja.

2. Konsep devaraja dimansuhkan.

3. Raja bergelar sultan

4. Sultan Muhammad Shah – raja Melaka pertama menggunakan gelaran sultan.

5. Ulama menasihati sultan dalam hal pemeritahan agar memerintah dengan adil.

6. Undang-undang fikah pengaruhi Hukum Kanun Melaka & Undang-undang Laut

7. Masjid &madrasah – pengajian agama Islam.

8. Pengajian al-Quran – asas sistem pendidikan

9. Bahasa Melayu – bahasa lingua franca.

10. Tulisan jawi diperkenalkan

11. Agama Islam pengaruhi budaya masyarakat

12. Pengaruh pada bidang seni

13. Tulisan khat dan ukiran corak bunga dan geometri serta ayat-ayat al-Quran dan hadis digunakan dalam ukiran dan penulisan.

14. Amalan masyarakat dipengaruhi unsur Islam

1. upacara khatam al-Quran
2. majlis kesyukuran
3. kenduri arwah.

(5) Pusat kegiatan ilmu

a) Istana – pusat kegiatan intelektual

1. Tempat berkumpulnya cerdik pandai

2. Tugas jurutulis

1. mengarang surat rasmi raja
2. menggubal perjanjian
3. menjadi guru kepada anak-anak raja.

3. Tugas pengarang

1. mengarang sejarah
2. menghasilkan pelbagai jenis kesusasteraan
3. menyusun salasilah raja
4. mencatat diari istana.

4. Tugas ulama

1. menulis kitab
2. menterjemah kitab agama Islam.

5. Golongan cerdik pandai kuasai bahasa asing

6. Kegiatan menterjemah dan menyadur karya sastera Arab dan Parsi dilakukan di istana

7. Contoh Karya sastera terjemahan

1. Hikayat Amir Hamzah
2. Hikayat Muhammad Ali Hanapiah
3. Hikayat Iskandar Zulkarnain
4. Hikayat Hang Tuah
5. Hikayat Bayan Budiman

• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 36

  36

  36

  36

  36

  36

  36

  36

  36
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
•